Praktijkgerichte nascholing over farmacotherapie in de eerste lijn
Menu

Amitriptyline voor het prikkelbaredarmsyndroom bij adolescenten

Door op 01-04-2009

Chronische buikpijn komt ook bij adolescenten veel voor. Men schat dat ongeveer 14% van de leerlingen van middelbare scholen (in de Verenigde Staten) voldoet aan de criteria voor prikkelbaredarmsyndroom. De criteria zijn als volgt: gedurende de afgelopen 12 maanden tenminste drie maanden buikklachten of buikpijn met minstens twee van de drie volgende kenmerken: vermindering van de klachten na defecatie, beginnend met een verandering van het defecatiepatroon, en/of beginnend met verandering in de vorm van de ontlasting. Er is geen logische verklaring van de klachten. Pepermuntolie vermindert de pijnklachten bij 75% van de kinderen, statistisch significant meer dan bij kinderen die placebo kregen. Bij volwassenen is aangetoond dat amitriptyline werkzaam is bij het prikkelbaredarmsyndroom. Het verbetert het algemene welbevinden, vermindert de buikpijn en verhoogt de voldoening van de stoelgang. Bahar et al. (2008) hebben nu een onderzoek verricht om de mogelijke werkzaamheid van amitriptyline bij adolescenten met prikkelbaredarmsyndroom vast te stellen. Het betrof een gerandomiseerd, placebo-gecontroleerd, dubbelblind onderzoek bij 33 nog niet eerder behandelde adolescenten (12 – 18 jaar) die voldeden aan de Rome II criteria voor prikkelbaredarmsyndroom. De gemiddelde leeftijd was respectievelijk 14,2 en 15,3 jaar, 24 van de 33 deelnemers waren vrouwelijk. Het onderzoek duurde 13 weken: 2 weken om in- en exclusiecriteria na te gaan en de symptomen te scoren, 8 weken behandeling met amitriptyline of placebo en 3 weken ‘washout’ en om opnieuw de symptomen te scoren. De dosering van amitriptyline werd bepaald aan de hand van het lichaamsgewicht: 30-50 kg: ’s avonds 10 mg; 50-80 kg ’s avonds 20 mg; >80 kg: ’s avonds 30 mg. Bijzondere aandacht werd besteed aan het uitsluiten van patiënten met het idiopathische lange QT syndroom. De belangrijkste uitkomstmaten waren de ‘IBS-QoL’ vragenlijst (met 7 subschalen), een vragenlijst betreffende symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom, een pijnschaal (verwant aan de Likertschaal) en een ‘visual analogue scale’. Uit de resultaten blijkt dat degenen die amitriptyline kregen statistisch significant vaker een verbetering van de kwaliteit van leven meldden dan degenen die placebo kregen. In absolute zin waren de scores in week 13 voor de amitriptyline- en placebogroep 126,2 resp. 129,8. De groep die amitriptyline kreeg was minder vaak disfoor, tobde minder over de gezondheid en vermeed minder vaak voedsel. Ook hadden ze minder vaak diarree dan de placebogroep en de pijn rond de navel en in het rechter-onderkwadrant van de buik was meer afgenomen dan in de placebogroep. Op een grote reeks andere parameters werden echter geen statistisch significante verschillen tussen de groepen waargenomen. Bijwerkingen werden niet gemeld. Hoewel er verbeteringen door het gebruik van amitriptyline konden worden aangetoond zijn deze bescheiden van omvang in niet op alle uitkomstparameters aanwezig. Vooralsnog lijkt behandeling met amitriptyline slechts in bepaalde gevallen het overwegen waard. Welke criteria daarbij moeten worden toegepast is echter niet duidelijk. Terughoudendheid lijkt geboden.

Log nu in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Thema Farmacotherapie
Publicatie 1 april 2009
Editie PiL - Jaargang 13 - editie 4 - Editie 4, 2009