Chronische bekkenpijn bij vrouwen

Chronische bekkenpijn bij vrouwen is een slepende toestand die de kwaliteit van leven negatief beïnvloedt. De prevalentie hiervan ligt wereldwijd tussen de 2,3% en 24% van de vrouwelijke bevolking. Omdat bekkenpijn verband houdt met endometriose en interstitiële cystitis, is het lastig om de diagnose te stellen. Daarom ontstaat vaak vertraging bij de instelling van een juiste behandeling.
Chronische bekkenpijn wordt op vele manieren gedefinieerd. De meest frequent gebruikte definitie is die van cyclische of niet-cyclische pijn in de onderbuik of het bekken, ten minste zes maanden aanwezig, continu of intermitterend optredend, leidend tot functioneel ongemak en een beperking van de dagelijkse activiteiten. Chronische bekkenpijn kan gepaard gaan met dyspareunie, dyschesie (moeilijke en pijnlijke stoelgang), dysurie en dysmenorrhoe. Het kan echter ook zonder deze klachten optreden. Bij diagnostische laparoscopie blijkt geen aanwijsbare pathologie aanwezig te zijn bij iets meer dan 50% van de onderzochte vrouwen. Predisponerende factoren voor ontwikkeling en optreden van chronische bekkenpijn zijn overmatig alcoholgebruik, abortus, pijnlijke menses, een sectio in de voorgeschiedenis, bekkenpathologie, verslaving en psychische klachten.
De therapeutische mogelijkheden bij chronische bekkenpijn zijn samengevat als volgt:
1) Analgetica. Veel vrouwen gebruiken reeds geruime tijd pijnstillers (zonder overleg met een arts) alvorens de hulp in te roepen van de eerste lijn. Pas dan komt het tot een concrete behandelstrategie. Die bestaat in de eerste plaats vooral uit goed ingaan op de klacht, praten over ongerustheid, goed nakijken, informatie over onderzoeksmogelijkheden, geruststellen waar mogelijk en de mededeling dat elke vorm van therapie zijn mislukkingen heeft.
2) De combinatie-anticonceptiepil. Alhoewel er geen concreet bewijs is dat deze pil werkt bij chronische bekkenpijn wordt deze vaak met succes ingezet. Bij dysmenorrhoeklachten is er marginale bewijslast dat deze pil werkzaam is.
3) Tricyclische antidepressiva en venlafaxine (en ook gabapentine) kunnen worden ingezet wanneer neuropatische pijn op de voorgrond staat, maar niet bij lagerugpijnklachten.
4) Bij aanwezigheid van chronische bekkenpijn op basis van een biopsychosociaal pijnmodel wordt een multidisciplinaire aanpak aanbevolen. Deze heeft aangetoond succesvol te zijn met psychologische interventietechnieken.
5) Bij aanwezigheid van een organische oorzaak van de chronische bekkenpijn, bijvoorbeeld endometriose, wordt chirurgisch ingrijpen aanbevolen. Excisie van de endometriumlesies vermindert vaak effectief de pijnklachten. Doorsnijding van zenuwen wordt niet aanbevolen.

Belangenverstrengeling: geen.

Daniels JP, Khan KS. Chronic pelvic pain in women. BMJ 2010;341:c4834.

Gabapentine is in Nederland op de markt als zodanig en als Neurontin®
Venlafaxine is in Nederland op de markt als zodanig en als Efexor®