Fondaparinux bij geïsoleerde oppervlakkige veneuze trombose

Oppervlakkige veneuze trombose (OVT) komt ongeveer even vaak voor als diepe veneuze trombose (DVT). Patiënten met geïsoleerde OVT hebben een verhoogd risico op veneuze trombo-embolische aandoeningen zoals DVT of longembolie. We spreken van geïsoleerde OVT wanneer er niet tevens DVT of een longembolie aanwezig is. De behandeling van geïsoleerde OVT is nog niet goed onderzocht in klinisch onderzoek.
Decousus en medewerkers voerden een gerandomiseerd, dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek uit naar de werkzaamheid van fondaparinux bij geïsoleerde OVT. Bij de selectie van patiënten werden verschillende exclusiecriteria gehanteerd, waaronder een OVT die langer dan drie weken aanwezig is, recente oncologische behandelingen, leverinsufficiëntie en verminderde nierfunctie. De 3502 deelnemers ontvingen gedurende 45 dagen fondaparinux in een dosering van eenmaal daags 2,5 mg subcutaan, of placebo. Op dag 47 en vervolgens tot dag 77 werden de uitkomsten bepaald. De primaire uitkomstmaat werd gedefinieerd als een samenstelling van overlijden door enige reden, symptomatische longembolie, symptomatische DVT, symptomatische uitbreiding of opnieuw optredende OVT op dag 47.
De primaire uitkomstmaat werd significant minder bereikt door de fondaparinuxgroep (13 van 1502 versus 88 van 1500). De vermindering van het relatieve risico door het gebruik van fondaparinux bedroeg 85% (95%BI; 74-92; p<0,001). In beide groepen overleed één deelnemer. Het risico op DVT was 85% lager in de fondaparinuxgroep (95% BI; 50-95; p<0,001) dan in de placebogroep. Het NNT bedroeg 88 patiënten als het gaat om het voorkomen van longembolie of DVT. Het optreden van ernstige bijwerkingen (bloedingen) was in beide groepen gelijk.
De auteurs concluderen dat een behandeling van 45 dagen met fondaparinux in een dosering van 2,5 mg eenmaal daags effectief is bij patiënten met geïsoleerde OVT en geen ernstige bijwerkingen geeft. De auteurs stellen dat onderzoek naar de kosteneffectiviteit wenselijk is. In een redactioneel commentaar betogen Goldman en Ginsberg dat onderzoek naar de kosteneffectiviteit en ‘quality of life’ inderdaad nodig is om de plaats van fondaparinux bij deze indicatie te bepalen.

Opmerking referent: fondaparinux is in Nederland niet voor deze indicatie geregistreerd.

Belangenverstrengeling: het onderzoek is gefinancierd door GlaxoSmithKline (fabrikant van fondaparinux). Alle auteurs ontvingen in het verleden vergoedingen van deze fabrikant. Goldman en Ginsberg vermelden geen belangenverstrengeling.

Decousus H, Prandoni P, Mismetti P, Bauersachs RM, Boda Z, et al. Fondaparinux for the treatment of superficial-vein thrombosis in the legs. N Engl J Med 2010;363:1222-32.

Goldman L, Gingsberg J. Superficial phlebitis and phase 3.5 trials. N Engl J Med 2010;363:1278-9.

Fondaparinux is in Nederland op de markt als Arixtra®