Gebruik van paracetamol en de kans op astma bij kinderen en volwassenen

De resultaten van epidemiologische onderzoeken duiden op een verhoogde kans op astma bij gebruik van paracetamol. De gegevens zijn echter niet eensluidend. De auteurs van het onderhavige artikel hebben een zeer uitgebreid literatuuronderzoek verricht om meer duidelijkheid te krijgen over de belangrijke vraag of gebruik van paracetamol inderdaad de kans op astma verhoogt.
Paracetamol is waarschijnlijk het meest toegepaste analgeticum en mogelijk het meest voorgeschreven antipyreticum ter wereld. De toename van het gebruik van paracetamol lijkt gelijke tred gehouden te hebben met de toename van astma, maar veel onderzoek heeft nooit een duidelijk verband kunnen aantonen. De mogelijkheid is geopperd dat gebruik van paracetamol de antioxidatieve capaciteit zou verminderen door verlaging van de concentratie van glutathion. De auteurs doorzochten alle grote Engelstalige medische gegevensbestanden met als trefwoorden ‘asthma’ en acetaminophen’ en pasten gepubliceerde kwaliteitscriteria toe op de resultaten. Aldus hielden zij 24 onderzoeken over waarvan uiteindelijk 19 aan de gestelde kwaliteitseisen voldeden (18 gepubliceerde onderzoeken en 1 abstract): 13 ‘cross-sectional’, vier cohort en twee ‘case-control’ onderzoeken met in totaal 425.140 deelnemers. Het ‘odds risk’ (OR) voor astma bij gebruikers van paracetamol (kinderen en volwassenen) was 1,63 (95% BI 1,46-1,77). Een dergelijk resultaat verkregen zij ook indien de gegevens van kinderen en volwassen afzonderlijk werden geanalyseerd, net als bij de analyse van gegevens van kinderen die tijdens de zwangerschap waren blootgesteld aan paracetamol.
Op grond van de grootte van hun databestand, de consistentie van de resultaten in verschillende landen en ook bij kinderen en volwassen concluderen zij dat blootstelling aan paracetamol de kans op astma vergroot. Het is echter nog steeds mogelijk dat de resultaten voortvloeien uit ‘confounding by indication’ (aanwezigheid van de ziekte leidt tot gebruik). Zij achten deze mogelijkheid echter zeer klein omdat het zeer waarschijnlijk en aannemelijk is dat paracetamol voor een grote reeks van koortsende ziekten wordt voorgeschreven en niet alleen voor bovensteluchtweginfecties. Er blijft natuurlijk ook de beperking dat het alleen om observationele onderzoeken gaat. Uit één onderzoek blijkt dat ibuprofen, dat net als paracetamol op grote schaal als analgeticum en antipyreticum wordt toegepast, een kleinere kans op astma heeft dan paracetamol, maar voordat het besluit wordt genomen om paracetamol te vervangen door ibuprofen is nog veel meer onderzoek nodig. De conclusie van deze meta-analyse heeft mogelijk belangrijke klinische gevolgen omdat paracetamol op zeer grote schaal tegen pijn en koorts wordt gebruikt.

Belangenverstrengeling: geen.

�� Etminan M, Sadatsafavi M, Jafari S, Doyle-Waters M, Aminzadeh K, Fitzgerald JM. Acetaminophen use and the risk of asthma in children and adults. Chest 2009;136:1316-1323.

�� Paracetamol is in Nederland op de markt als zodanig en als vele verschillende merkpreparaten
�� Ibuprofen is in Nederland op de markt als zodanig en o.a. als Brufen® en Advil®