Praktijkgerichte nascholing over farmacotherapie in de eerste lijn
Menu

Geen cardiotoxiciteit van venlafaxine aangetoond

Door op 16-08-2010

Venlafaxine is een ‘serotonine-noradrenaline reuptake inhibitor’. Uit eerdere publicaties kwam naar voren dat venlafaxine bij overdosering in vergelijking tot SSRI’s een grotere kans zou hebben op een fatale afloop. Er zou mogelijk een stoornis in het hartritme aan dit fenomeen ten grondslag liggen.
In een ‘case control’-onderzoek werd gekeken in hoeverre er aanwijzingen bestaan dat venlafaxine in vergelijking met andere SSRI’s en een tricyclisch antidepressivum inderdaad cardiotoxisch is. Hiertoe werden gegevens verkregen uit het grote databestand van huisartsen in Engeland. Er werd een cohort samengesteld van 207.384 patiënten. Patiënten werden geïncludeerd die venlafaxine, fluoxetine, citalopram en dosulepine gebruikten met als diagnose depressie of angststoornis. In dit bestand werden 568 patiënten (‘cases’) gevonden die geregistreerd stonden met een acute hartdood of bijna overleden waren als gevolg van een ernstige cardiale ritmestoornis. Voor elke case werden dertig bijpassende controles gezocht betreffende leeftijd, geslacht, seizoen en indicatie. In totaal werden 568 cases gevonden. Er werden odd ratio’s (OR) berekend met venlafaxine als referentie. De OR’s werden gecorrigeerd voor mogelijke verstorende factoren, zoals roken, alcoholgebruik, ernst van de depressie, comorbiditeit en het gebruik van andere medicatie. Vergeleken met de drie andere antidepressiva gaf venlafaxine geen verhoogd risico op een acute hartdood of een bijna-fatale ritmestoornis. De OR’s vergeleken met venlafaxine waren als volgt: fluoxetine (OR 0,66; 95%BI: 0,38-1,14), citalopram (OR 0,89; 95%BI: 0,50-1,60) en dosulepine (OR 0,83; 95%BI: 0,46-1,52). Met de drie antidepressiva tezamen was de OR 0,77 (95%BI: 0,46-1,30).
In een redactioneel commentaar werden deze resultaten nog eens benadrukt. Het risico op een acute hartdood of een bijna fatale ritmestoornis lijkt bij gebruik van venlafaxine in therapeutische doseringen niet groter te zijn dan bij dat van de SSRI’s. Bij overdosering zou de toxiciteit wel groter kunnen zijn dan bij de SSRI’s maar dat is niet overtuigend aangetoond.

Opmerking referent: de gekozen onderzoeksopzet (een ‘nested case control’-onderzoek) is alleen geschikt om het risico ten opzichte van andere stoffen te berekenen. In dit geval is dat dus het risico ten opzichte van andere antidepressiva (twee SSRI’s en een tricyclisch antidepressivum). Absolute uitspraken omtrent de cardiotoxiciteit kunnen uiteraard niet worden gedaan.

Belangenverstrengeling: het onderzoek werd gesponsord door Wyeth, de procent van venlafaxine. Eén van de auteurs is werkzaam bij dit bedrijf. De verantwoordelijke eindauteur ontving bijdragen van diverse farmaceutisch bedrijven, waaronder Wyeth. De schrijver van het redactioneel commentaar kreeg ook honoraria van verschillende farmaceutische bedrijven, waaronder Wyeth.

Martinez C, Assimes TL, Mines D, Dell’Aniello S, Suissa S. Use of venlafaxine compared with other antidepressants and the risk of sudden cardiac death or near death: a nested case-control study. BMJ 2010;340:c249. Taylor D. Venlafaxine and cardiovascular toxicity (Editorial). BMJ 2010;340:c411.

Venlafaxine is in Nederland op de markt als zodanig en als Efexor®
Fluoxetine is in Nederland op de markt als zodanig en als Prozac®
Citalopram is in Nederland op de markt als zodanig en als Cipramil®
Dosulepine is in Nederland op de markt als Prothiaden®

Log nu in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Auteurs Knuistingh Neven, A.
Thema Bijwerkingen
Publicatie 16 augustus 2010
Editie PiL - Jaargang 14 - editie 6 - Editie 6, 2010