Hogere bloeddruk door frisdrank: minder fris of meer pillen?

De obesitas-epidemie heeft de aandacht gevestigd op het verband tussen suikerhoudende dranken (gezoet met fructose, glucose of sucrose) en cardiovasculaire risico's. Het INTERMAP-onderzoek verzamelt gegevens van 4680 mensen van 40-59 jaar uit Japan, China, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten over eten, drinken en bloeddruk. Brown et al. maakten gebruik van de gegevens van 2696 deelnemers uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Uit een cross-sectionele analyse bleek dat er een positieve correlatie is tussen gebruik van suikerhoudende drankjes en bloeddruk. De relatie werd sterker bij een hogere zoutconsumptie. De deelnemers werden verdeeld in drie groepen: mensen die geen suikerhoudende drankjes consumeren, mensen die maximaal één consumptie per dag nemen en mensen die meer dan één consumptie per dag nemen. Het effect van iedere consumptie op de systolische bloeddruk was 1,6 mmHg of 1,1 mmHg bij correctie voor lengte en gewicht (p < 0,001). Het effect op de diastolische bloeddruk was 0,8 mmHg, of 0,4 mmHg bij correctie voor lengte en gewicht (p < 0,001 resp. < 0,05). Dieetdrankjes (gezoet met andere stoffen dan fructose, glucose of sucrose) verhogen de bloeddruk niet.
Het bloeddrukverhogende effect van frisdranken (maar ook gezoet fruitsap en sportdrankjes) werd ook aangetoond bij het PREMIER interventieonderzoek van Chen et al. Bij 810 volwassenen bleek dat vermindering van het gebruik van suikerhoudende drankjes met één consumptie per dag samenging met een daling van de systolische bloeddruk van 1,8 mmHg (95%CI 1,2 – 2,4) en een daling van de diastolische bloeddruk van 1,1 mmHg (95% CI 0,7 – 1,4).
Zoeken op SSB (sugar sweetened beverage) geeft veel informatie over de gezondheidseffecten van suikerhoudende dranken. Ze houden verband met obesitas bij kinderen en bij volwassenen, hoge bloeddruk, diabetes mellitus type 2 en cardiovasculaire risico's. De bloeddrukverhoging komt niet tot stand alleen door de gewichtstoename. Over de pathogenese zijn verschillende hypothesen. Zo kan suiker het sympatische zenuwstelsel stimuleren en kan fructose het serumurinezuurgehalte verhogen, wat onder andere effect heeft op de endotheelcellen (Stolarz-Skrzypek).
Uit dit onderzoek blijkt opnieuw dat men gezoete dranken met mate moeten consumeren. Tevens kwam naar voren dat zoutgebruik het bloeddrukverhogende effect van deze drankjes versterkt.

Opmerking referent: de American Academy of Pediatrics en de American Heart Association besteden veel aandacht aan de rol van gezoete dranken in de obesitas-epidemie. Verschillende organisaties stellen voor om zoete dranken (SSB) flink te belasten met ‘remgeld’, maar ook om de extra inkomsten te besteden aan de preventie van obesitas en voorlichting over gezond eten en drinken.

Belangenverstrengeling: geen.

Brown IJ, Stamler J, Van Horn L, Robertson CE, Chan Q, et al. for the International Study of Macro/Micronutrients and Blood Pressure Research Group. Sugar-sweetened beverage, sugar intake of individuals, and their blood pressure: International Study of Macro/Micronutrients and Blood Pressure. Hypertension 2011;57:695–701.
Chen L, Caballero B, Mitchell DC, Loria C, Lin P-H, et al. Reducing consumption of sugar-sweetened beverages is associated with reduced blood pressure: a prospective study among United States adults. Circulation 2010;121:2398–2406.
Stolarz-Skrzypek K. Sugar and salt in the pathogenesis of elevated blood pressure. Hypertension 2011;57;676-8.