Huis- tuin- en keukenlepels als doseermaat voor geneesmiddelen

Hoewel het gebruik van lepels als doseermaat voor geneesmiddelen wordt afgeraden in verband met grote kans op doseerfouten, worden huis- tuin- en keukenlepels nog altijd gebruikt voor het zelf innemen of het toedienen van medicatie aan andere familieleden, zoals kinderen. Het doel van onderstaand onderzoek was om te onderzoeken of de dosering van een drank afhankelijk is van de grootte van de lepel waarmee deze wordt gedoseerd. In een gecontroleerde omgeving werd aan 195 studenten gevraagd om exact 5 ml van een drank te doseren op een theelepel (5 ml, 2.7x4 cm) en vervolgens op een gewone lepel (15 ml, 4x6 cm) en een grote lepel (45 ml, 6x9 cm). Vervolgens werden de gedoseerde volumina gemeten. Het onderzoek toonde aan dat de hoeveelheid van de gedoseerde drank afhankelijk was van het formaat van de lepel. Bij gebruik van een gewone lepel werd met 8,4% ondergedoseerd en bij een grote lepel werd 11,6% overgedoseerd. De proefpersonen waren er zelf van overtuigd dat zij de juiste hoeveelheid hadden afgemeten.
Hoewel de klinische gevolgen van een 8% onder- of 12% overdosering mogelijk gering zijn, geven de auteurs aan dat het aannemelijk is dat er in de praktijk grotere afwijkingen in de dosering kunnen ontstaan als patiënten minder goed opletten, omdat ze bijvoorbeeld iedere vier of acht uur per dag medicatie moeten innemen. Met name bij geneesmiddelen waarbij het van belang is om nauwkeurig te doseren, wordt het gebruik van huis- tuin- en keukenlepels om medicatie te doseren dan ook afgeraden en gaat de voorkeur uit naar speciale doseerlepels, een maatbekertje of een doseerspuit.

Opmerking redactie: helaas wordt niet vermeld hoeveel de proefpersonen daadwerkelijk in de theelepel van 5 ml hebben afgemeten.

Belangenverstrengeling: geen.

Wansink B, van Ittersum K. Spoons systematically bias dosing of liquid medicine. Ann Intern Med 2010;152:66-7.