Insuline per inhalatie: nieuwe formulering en nieuw onderzoek

De metabole afwijkingen bij diabetes mellitus type 2 behelzen insulineresistentie en progressieve insulinedeficiëntie, waardoor de perifere glucoseopname wordt beïnvloed en de glucoseproductie door de lever direct na de maaltijd wordt onderdrukt. Ofschoon orale antidiabetica in het begin van de ziekte de hyperglykemie goed kunnen beperken, leidt de progressieve verslechtering van de B-celfunctie uiteindelijk tot de noodzaak van behandeling met insuline om daarmee de glucoseconcentraties te verlagen. Toepassing van bifasische insuline of insuline tijdens de maaltijd leidt tot een sterkere afname van de concentratie van geglycosyleerd hemoglobine (HbA1c) dan die van basaal insuline (glargine), maar wel ten koste van hogere doseringen insuline, hypoglykemie en gewichtstoename. De huidige toedieningsvormen van insuline voor toepassing tijdens de maaltijd hebben een vertraagde en verlengde werking, hetgeen tot kort na de maaltijd tot een vroege hyperglykemie leidt en tot een verhoogd risico op een hypoglykemie later na de maaltijd.
‘Technosphere’ is een vorm van insuline die geschikt is voor inhalatie en die recombinant humaan insuline geadsorbeerd aan poeder (fumaryl diketopiperazine) bevat. Insuline en fumaryl diketopiperazine worden in minder dan twaalf uur bijna volledig geklaard uit de longen, hetgeen bij andere preparaten niet het geval is.
Rosenstock en medewerkers hebben de werkzaamheid en veiligheid van Technosphere vergeleken met die van tweemaal daags Biaspart insuline. In een open en gerandomiseerd onderzoek met parallelle groepen werden volwassen patiënten ingesloten met diabetes mellitus type 2 en slechte regeling van de glucoseconcentraties ondanks insulinetherapie met of zonder antidiabetica. Gedurende 52 weken ontvingen 334 patiënten een behandeling met Technosphere tijdens de maaltijd plus glargine voor het naar bed gaan; 343 patiënten ontvingen tweemaal daags Biaspart-insuline (70% insuline aspart protamine suspensie en 30% insuline aspart). De gegevens van 211 patiënten uit de Technosphere-groep en van 237 patiënten uit de Biaspartgroep werden gebruikt voor de per-protocol-analyse. Het primaire eindpunt was het verschil in de verandering van de concentratie van geglycosyleerd hemoglobine (HbA1c) vanaf het begin van de behandeling tot na 52 weken behandelen tussen de beide behandelgroepen. Dit verschil was na 52 weken behandelen in beide groepen vrijwel gelijk. Wel hadden de patiënten uit de Technospheregroep minder last van gewichtstoename en aanvallen van hypoglykemie. De veiligheid en verdraagbaarheid van beide behandelingen was vrijwel gelijk. In de groep die Technosphere ontving, traden echter vaker hoesten en veranderingen in de longfunctie op. Gezien het werkings- en veiligheidsprofiel van Technosphere zou deze manier van toedienen van insuline dus beter zijn dan de bestaande toedieningsvormen. Er dient echter meer basaal (naar het werkingsmechanisme) en longitudinaal onderzoek plaats te vinden voordat men hierover stellige uitspraken kan doen.

Belangenverstrengeling: verschillende auteurs ontvingen gelden van de farmaceutische industrie.

Rosenstock J, Lorber DL, Gnudi L, Howard CP, Bilheimer DW, Chang P-C, Petrucci RE, Boss AH, Richardson PC. Prandial inhaled insulin plus basal insulin glargine versus twice daily biaspart insulin for type 2 diabetes: a multicentre randomized trial. Lancet 2010;375:2244-2253.

Insuline glargine is in Nederland op de markt als Lantus®
Insuline aspart is in Nederland op de markt als Novorapid®
Insuline aspart/insuline aspart protamine is in Nederland op de markt als Novomix®
Technosphere is in Nederland nog niet op de markt