Langwerkende bèta-agonisten met en zonder corticosteroïden per inhalatie en catastrofale gevolgen voor astma

Het is onduidelijk of langwerkende bèta–agonisten (LABA), die samen met inhalatiesteroïden worden toegediend aan astmapatiënten, leiden tot een toename van met astma verband houdende intubaties en dood. Salpeter et al. hebben alle data over dit onderwerp die tot december 2008 in verschillende databanken zijn gepubliceerd, verzameld en geanalyseerd. Alleen gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken die drie maanden duurden, werden opgenomen in deze analyse. In totaal werden gegevens onderzocht van 36.588 astmapatiënten. LABA’s, al dan niet samen toegediend met inhalatiesteroïden, vergrootten het risico op het optreden van catastrofale gebeurtenissen met een factor 2. Ook werd een significante toename van catastrofale gebeurtenissen vastgesteld wanneer LABA’s werden gecombineerd met wisselende hoeveelheden corticosteroïden ten opzichte van placebo en wanneer de combinatie werd vergeleken met corticosteroïdgebruik alleen. Zowel bij volwassenen als bij kinderen werd dit vastgesteld. Met deze analyse is het in de afgelopen jaren reeds vaker gesignaleerde gevaar van gelijktijdig gebruik van LABA’s met inhalatiesteroïden nu onomstotelijk aangetoond. Dit onderzoek is door de FDA in 2005 op gang gebracht en heeft de volledige medewerking gekregen van GSK, Novartis en Astra Zeneca. Door alle negatieve berichtgeving over de gevaren die kleven aan gelijktijdig gebruik van LABA’s en inhalatiesteroïden heeft de FDA ingrijpende en specifieke veranderingen van de bijsluiterteksten aangekondigd voor het gebruik van LABA’s:
1) Het gebruik van een LABA zonder medicatie zoals inhalatiesteroïden die dient om de astma te verminderen is bij astmapatiënten van alle categorieën gecontra-indiceerd.
2) Staak het gebruik van de LABA zo snel mogelijk als de astma onder controle is en zet de behandeling voort met andere middelen bedoeld om de astma onder controle te houden. 3) Raad LABA af bij astmapatiënten die nog niet goed zijn ingesteld op een lage of medium dosering inhalatiesteroïden.
4) Beveel kinderen en adolescenten bij wie toevoeging van een LABA aan een inhalatiesteroïd nodig is een ‘vaste’ dosiscombinatie aan van een LABA en een inhalatiesteroïd om therapietrouw te kunnen garanderen.
Deze aanbevelingen beperken in grote mate het gebruik van LABA’s bij de behandeling van astma van alle leeftijdscategorieën. Deze aanbevelingen zijn echter niet van toepassing op het gebruik van LABA’s bij andere respiratoire aandoeningen, zoals COPD.

Belangenverstrengeling: geen.

Salpeter SR, Wall AJ. Buckley NS. Long-acting beta-agonist with and without inhaled corticosteroids and catastrophic asthma events. Am J Med 2010;123: 322-8.
Chowdhury BA, Dal Pan G. The FDA and Safe use of long acting beta–agonists in the treatment of asthma. N Engl J Med 362: 13: 1169-71.