Praktijkgerichte nascholing over farmacotherapie in de eerste lijn
Menu

Metoclopramide tijdens het eerste trimester van de zwangerschap: veilig?

Door op 28-05-2010

Ondanks een gebrek aan goede informatie over de veiligheid wordt metoclopramide in verschillende landen veelvuldig toegepast als anti-emeticum bij zwangere vrouwen. In het onderzoek van Matok et al. is de veiligheid van metoclopramide nagegaan gedurende het eerste trimester van de zwangerschap. Hierbij is gebruik gemaakt van een groot cohort kinderen waarvan de moeders geregistreerd waren in de Clalit Health Services, afkomstig uit het zuidelijke district van Israël. Aflevergegevens van geneesmiddelen van januari 1998 tot april 2007 werden elektronisch gekoppeld aan patiënteninformatie tijdens ziekenhuisopname. Gedurende deze periode zijn in het Soroka Medical Center 113.612 kinderen geboren, waarvan 71,9% (81.703) deel uitmaakte van het cohort. Van de 81.703 kinderen was 4,2% (n=3458) tijdens het eerste trimester van de zwangerschap blootgesteld aan metoclopramide. Rekening houdend met mogelijk verstorende factoren zijn tweelingen en kinderen met het syndroom van Down niet meegenomen in het onderzoek; dit in verband met de respectievelijk verhoogde of verlaagde kans op misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap, waardoor metoclopramide meer of minder voorgeschreven zou kunnen worden in deze groepen. Daarnaast hebben kinderen met het syndroom van Down een verhoogde kans op congenitale afwijkingen.
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat blootstelling aan metoclopramide in het eerste trimester van de zwangerschap ten opzichte van de groep die geen metoclopramide heeft gebruikt, geen verband toont met een significant verhoogd risico op congenitale afwijkingen (5,3% vs. 4,9%; odds ratio 1,04; 95%BI 0,89-1,21), een laag geboortegewicht (8,5% vs. 8,3%; odds ratio 1,01; 95%BI 0,89-1,14), vroegtijdige geboorte (6,3% vs. 5,9%; odds ratio 1,15; 95%BI 0,99-1,34) of perinatale sterfte (1,5% vs. 2,2%; odds ratio 0,87; 95%BI 0,55-1,38). Ook indien rekening wordt gehouden met therapeutische abortussen van wel en niet aan het geneesmiddel blootgestelde foetussen, heeft dit geen effect op de resultaten.
Hoewel informatie over spontane abortussen ontbreekt, refereren de auteurs naar een onderzoek van Berkovitch et al. waaruit is gebleken dat het gebruik van metoclopramide niet gepaard gaat met een verhoogd risico op een spontane abortus. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat blootstelling aan metoclopramide gedurende het eerste trimester van de zwangerschap niet gepaard gaat met een verhoogd risico op een aantal hierboven genoemde bijwerkingen. Daarom levert dit onderzoek geruststellende gegevens ten aanzien van de veiligheid van het gebruik van metoclopramide voor de foetus, als het wordt gegeven aan vrouwen met klachten van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap.

Belangenverstrengeling: geen.

Matok R, Gorodischer R, Koren G et al. The safety of metoclopramide use in the first trimester of pregnancy. NEJM 2009;360;24:2528-34.
Berkovitch M, Mazzota P, Greenberg R et al. Metoclopramide for nausea and vomiting of pregnancy: a prospective multicenter international study. Am J Perinatol 2002;19:311-6.

Metoclopramide is in Nederland op de markt als zodanig en als Primperan®

Log nu in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Auteurs L.A. Lammers
Thema Bijwerkingen
Publicatie 28 mei 2010
Editie PiL - Jaargang 14 - editie 4 - Editie 4, 2010