Nieuwe behandelingen voor migraine: telcagepant en topiramaat

Alhoewel triptanen voor vele patiënten verlichting brengen, toont een aanzienlijk deel van de patiënten onvoldoende verbetering op behandeling met deze stoffen. Ook de bijwerkingen, met name vasoconstrictie, zorgen voor belangrijke beperkingen. Een nieuwe klasse geneesmiddelen, antagonisten van de ‘calcitonin-gene-related peptide’-receptor, kan mogelijk een aanvulling worden op de beschikbare antimigrainemiddelen. Telcagepant is van de vertegenwoordigers uit deze klasse het best onderzocht. In fase drie-onderzoek bleek het even werkzaam als triptanen bij de behandeling van aanvallen van migraine. Ook het bijwerkingenprofiel leek gunstig, totdat een onderzoek werd opgezet om uit te zoeken of telcagepant ook een preventieve werkzaamheid bezit bij migraine. In dit onderzoek werd telcagepant gedurende twaalf weken gegeven; daarna bleken de transaminasewaarden van een aantal patiënten verhoogd. De FDA en Merck zijn nu in overleg over de mogelijkheden voor registratie van dit eens zo veelbelovende product. De registratie is door deze onverwachte bijwerking uitgesteld en het ziet ernaar uit dat telcagepant niet eerder dan aan het einde van 2011 op de Amerikaanse markt zal verschijnen. Mocht het uiteindelijk niet tot registratie komen, dan zijn er andere stoffen in dezelfde farmacologische klasse die wellicht een beter bijwerkingenprofiel hebben.
Topiramaat heeft wel een plaats gevonden in de profylaxe van migraine bij volwassenen (EMEA juni 2009). Topiramaat is van oorsprong een anti-epilepticum en de rationele is dat epilepsie en migraine gedeeltelijk door dezelfde pathologische mechanismen ontstaan. De werkzaamheid van topiramaat is gelijk aan die van de andere middelen die bij profylaxe worden ingezet, zoals propranolol, valproaat en amitriptyline. Voor preventie bij patiënten met overgewicht, met epilepsie of met een contra-indicatie voor bètablokkers heeft topiramaat de voorkeur. Het middel wordt goed verdragen. Door de dosering geleidelijk te verhogen worden de bijwerkingen beperkt; sommige patiënten hebben aan 50 mg per dag voldoende, de normale dosering is 2 dd 50 mg.

Belangenverstrengeling: de auteurs waren adviseurs van verschillende farmaceutische bedrijven.

Edvinsson L, Linde M. New drugs in migraine treatment and profylaxis: telcagepant en topiramate. Lancet 2010;376:645-55.

In Nederland zijn de volgende triptanen op de markt: Almotriptan (Almogran®), eletriptan (Relpax®), frovatriptan (Fromirex®), naratriptan (Naramig®), rizatriptan (Maxalt®), sumatriptan (Imigran® en als zodanig) en zolmitriptan (Zomig®)
Telcagepant is in Nederland (nog) niet op de markt
Topiramaat is in Nederland op de markt als zodanig en als Topamax®
Propranolol is in Nederland op de markt als zodanig
Valproaat is in Nederland op de markt als zodanig en als Depakine®, Orfiril® en Propymal®
Amitriptyline is in Nederland op de markt als zodanig en als Sarotex® en als Tryptizol®