Praktijkgerichte nascholing over farmacotherapie in de eerste lijn
Menu

Osteonecrose van de kaak door bisfosfonaten

Door op 01-02-2010

Bisfosfonaten worden toegepast bij patiënten met osteoporose, de ziekte van Paget, hypercalciëmie en osteolyse als gevolg van maligniteiten. Bisfosfonaten worden door de darm slecht opgenomen en onveranderd door de nieren uitgescheiden. Door hun hoge affiniteit voor hydroxyapaptiet worden ze ingebouwd in het skelet en verblijven ze zeer lang in het lichaam. Zo is de geschatte halfwaardetijd van alendroninezuur twaalf jaar. De aminobisfosfonaten hebben daarnaast een remmend effect op tumoren en op de angiogenese, maar bij deze klasse treedt vaker osteonecrose van de kaak op. Bij osteonecrose ontstaat necrotisch bot in de mondholte en een ontstekingsreactie in het omringend weefsel. Als geen bestraling heeft plaatsgevonden kan bisfosfonaatgebruik de oorzaak zijn. Klinisch varieert het beeld sterk: het kan weken of maanden symptoomloos verlopen maar ook kan pijn, zwelling en ontsteking van de weke weefsels en uitvallen van tevoren stabiele tanden optreden. Vaak treedt het op plaatsen op waar eerder tandextracties of andere chirurgische ingrepen hebben plaatsgevonden. De ernst kan uiteenlopen van een enkele aangetaste plaats van minder dan een halve centimeter doorsnee tot meerdere aangetaste plaatsen die groter zijn dan twee centimeter.
Het risico op het ontwikkelen van osteonecrose hangt af van het gebruikte bisfosfonaat, de duur van de toediening, de toedieningsweg (waarbij intraveneus een groter risico oplevert), co-medicatie, bijkomende ziektebeelden en manier van leven. Tot 10% van de kankerpatiënten kan bij bisfosfonaatgebruik osteonecrose ontwikkelen. Bij het starten van bisfosfonaten bij kankerpatiënten is het raadzaam de mondholte te laten nakijken door de tandarts en de uitgangsstatus vast te leggen. Preventief moet voor een goede mondhygiëne worden gezorgd.
De behandeling is erop gericht pijn en infectie te bestrijden en het proces te remmen. In sommige gevallen is chirurgisch ingrijpen nodig. In ernstige gevallen of als chirurgisch ingrijpen nodig is, kan overwogen worden de bisfosfonaattherapie te stoppen. Bij meer dan driekwart van de patiënten stabiliseert of verbetert het beeld dan. Ook is het mogelijk over te stappen op clodroninezuur dat naar het lijkt een gunstig profiel heeft met betrekking tot werking en de kans op osteonecrose.

Belangenverstrengeling: niet vermeld.

�� Gebara S, Moubayed H. Risk of osteonecrosis of the jaw in cancer patients taking bisphosphonates. Am J Health-Syst Pharm 2009;66:1541-7.

Log nu in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Auteurs P.J.M.M. Toll
Thema Bijwerkingen
Publicatie 1 februari 2010
Editie PiL - Jaargang 14 - editie 1 - Editie 1, 2010