Werkzaamheid van farmacotherapie voor stoppen met roken bij adolescenten

Doel van deze meta-analyse was de effectiviteit van farmacotherapie voor stoppen met roken te evalueren. Hiertoe werd in de aanwezige medische literatuur gezocht naar gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT’s) met dit onderwerp betreffende rokers van 12 t/m 20 jaar. De uiteindelijke werkzaamheid van de farmacotherapie werd gebaseerd op gegevens voor de langste vervolgperiode die in elk onderzoek werden gerapporteerd. Alle RCT’s werden behalve voor de vervolgperiode ook vergeleken voor de gebruikte farmacotherapie en de strategische analyse. Secundair eindpunt waren de bijwerkingen die vermeld werden in de in de meta-analyse opgenomen onderzoeken.
Uit 883 publicaties konden slechts zes RCT’s met in totaal 816 rokers in de meta-analyse worden opgenomen. Er werd geen toename gevonden van de snelheid waarmee abstinentie werd bereikt door farmacotherapie, indien de gegevens werden geanalyseerd met een vooraf bepaalde werkzaamheid als criterium. Ook indien een subgroepanalyse werd verricht om na te gaan of abstinentie eerder (binnen 12 weken behandelen) of later (na 26 weken behandelen) plaatsvond, kon geen significant effect van farmacotherapie worden aangetoond. Van bijwerkingen die duidelijk verband hielden met de farmacotherapie was in de meeste onderzoeken geen sprake.
De conclusie van de auteurs behoeft geen nadere toelichting. Ze houden door het geringe aantal proefpersonen echter een slag om de arm.

Opmerking redactie: het is bekend dat het moeilijk is jongeren te motiveren om het roken te staken, terwijl juist bij hen de grootste gezondheidswinst valt te behalen. Op maat gesneden voorlichting en persoonlijk contact met deskundige hulpverleners is daarom van belang. Bij een mogelijke medicamenteuze ondersteuning blijft gestructureerd contact met de hulpverlener noodzakelijk. De onderhavige meta-analyse heeft wel veel beperkingen, onder meer door de korte perioden waarin patiënten werden vervolgd, het beperkte aantal personen, verschillen in medicatie en wijze van toedienen, uitval van ongeveer 50% tijdens de onderzoeksperioden, enzovoort. De resultaten mag men niet extrapoleren naar oudere patiënten of naar landen met een ander gezondheidszorgstelsel.
Goede informatie over de Nederlandse situatie geeft de NHG-Standaard Stoppen met roken (M85) van 2007, die in mei 2011 is herzien en ook wijst op mogelijkheden van STIVORO, GGD en poliklinieken om mensen te doen stoppen met roken. Belangenverstrengeling: niet vermeld. Kim Y, Myung S-K, Jeon Y-J, Lee E-H, Park C-H, et al. Effectiveness of pharmacologic therapy for smoking cessation in adolescent smokers: meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Health-Syst Pharm 2011;68:219-26.